Ο Αντρέι Κούρκοφ στην Αθήνα

Βάρκες κόντρα στο ρεύμα...

Ο Γκάτσμπυ πίστευε στο πράσινο φως, στο οργιαστικό μέλλον που χρόνο με το χρόνο χάνεται από μπροστά μας. Μας ξέφυγε τότε, αλλά δεν έχει σημασία – αύριο θα τρέξουμε γρηγορότερα, θ’ απλώσουμε πιο πέρα τα χέρια μας… Και μια ωραία μέρα… Έτσι χτυπιόμαστε πάντα, βάρκες κόντρα στο ρεύμα, που αδιάκοπα μας ρίχνει πίσω στο παρελθόν.

 

FRANCIS-SCOTT FITZGERALD: Ο ΥΠΕΡΟΧΟΣ ΓΚΑΤΣΜΠΥ

 

Πρέπει να με βγάλεις από εδώ μέσα ...

- Πρέπει να με βγάλεις από εδώ μέσα. Δε νομίζω ότι μπορώ ν’ αντέξω άλλο.

- Αυτό δε θα είναι εύκολο. Έχουν απαγγελθεί τόσες κατηγορίες εναντίον σας.(…)
- Κατηγορίες; Τι είδους κατηγορίες;
- Όλο το φάσμα, φοβάμαι. Από εγκληματική αδιαφορία μέχρι σεξουαλική κακοποίηση. Από συνωμοσία σε από τη μέχρι φόνο εξ αμελείας. Από συκοφαντική δυσφήμιση μέχρι ανθρωποκτονία εκ προμελέτης. Να συνεχίσω;
- Μα είμαι αθώος. Δεν έκανα τίποτα απ’ όλ’ αυτά.
- Αυτό είναι ένα σημείο που επιδέχεται συζήτηση. Όλα εξαρτώνται από την οπτική γωνία του καθενός.

 PAUL AUSTER : ΕΝΟΧΕΣ ΔΙΧΩΣ ΤΥΨΕΙΣ

Το μέλλον είναι μόνο μια μορφή ρητορικού σχήματος, ένα φάσμα σκέψης.

Αν υπήρχε το μέλλον σαν κάτι απτό και εξατομικευμένο, σαν κάτι που μόνο ένας διαυγής νους θα μπορούσε να διακρίνει, ίσως το παρελθόν να μην ήταν τόσο θελκτικό: οι διεκδικήσεις του θα αντισταθμίζονταν με εκείνες του μέλλοντος. Οι άνθρωποι, όταν θα εξέταζαν τούτο το αντικείμενο ή κάποιο άλλο, ίσως να στέκονταν ευθυτενείς στη μέση μιας τραμπάλας με ανοιχτά τα σκέλια. Ενδεχομένως να 'ταν διασκεδαστικό.
Όμως το μέλλον δεν διαθέτει έναν τέτοιου είδους ρεαλισμό (όπως διαθέτει το εικονογραφικό παρελθόν και το αισθητό παρόν). Το μέλλον είναι μόνο μια μορφή ρητορικού σχήματος, ένα φάσμα σκέψης.

VLADIMIR NABOKOV: ΔΙΑΦΑΝΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ

Μια χειρονομία άρνησης κατάμουτρα στον χρόνο

«Το πιστεύεις ειλικρινά αυτό;» με ρώτησε. «Ότι τα βιβλία δίνουν νόημα στη ζωή μας;»
«Ναι» του απάντησα. «Το βιβλίο πρέπει να είναι το τσεκούρι που σπάει τον πάγο στη θάλασσα μέσα μας. Τι άλλο θα μπορούσε να είναι;»
«Μια χειρονομία άρνησης κ...ατάμουτρα στον χρόνο. Παζάρεμα για την αθανασία».
«Αθάνατος δεν είναι κανένας. Ούτε καν τα βιβλία. Την υδρόγειο ολόκληρη, εδώ που πατάμε, θα τη ρουφήξει κάποτε ο ήλιος. Θα γίνει στάχτη. Και μετά το σύμπαν ολόκληρο θα καταρρεύσει και θα εξαφανιστεί μέσα σε μια μαύρη τρύπα. Δεν θα επιβιώσει τίποτα, ούτε εγώ, ούτε εσύ και οπωσδήποτε δεν θα επιβιώσουν βιβλία που ενδιαφέρουν μειονότητες για τους φανταστικούς ακρίτες της Νότιας Αφρικής του δέκατου όγδοου αιώνα».
«Δεν αναφερόμουνα στην αθανασία ως επιβίωση εκτός του χρόνου. Εννοούσα την επιβίωση πέραν του φυσικού θανάτου».
«Θέλεις να σε διαβάζει ο κόσμος αφότου έχεις πεθάνει;»
«Η προοπτική αυτή μου δίνει μια παρηγοριά».
«Παρόλο που δεν θα είσαι παρών;»
«Παρόλο που δεν θα είμαι παρών».
«Ναι. αλλά γιατί ο κόσμος του μέλλοντος να κάθεται να διαβάζει το βιβλίο που έγραψες, αν δεν του λέει τίποτα, αν δεν τον βοηθάει να βρει ένα νόημα στη ζωή του;»
«Ίσως γιατί ακόμη θα τους αρέσει να διαβάζουν καλογραμμένα βιβλία».

JOHN M. COETZEE: ΘΕΡΟΣ - ΣΚΗΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΖΩΗ

Δεν θα μας βοηθήσει την επόμενη φορά που μια παρόμοια λύπη θα έρθει

Ο θάνατος του Κιζούκι με είχε διδάξει κάτι, μια πίστη που ένιωθα ότι την είχα κάνει δική μου, κομμάτι του εαυτού μου: ο θάνατος υπάρχει, όχι ως το αντίθετο της ζωής αλλά ως μέρος της. Ζώντας καθένας τη ζωή του, τρέφουμε τον θάνατο. Μα όσο κι αν αυτό είναι αλήθεια, δεν είναι παρά μία μόνο από τις αλήθειες που πρέπει να μάθουμε. Ο θάνατος της Ναόκο με δίδαξε κάτι ακόμα: δεν υπάρχει αλήθεια ικανή να γιατρέψει τη λύπη. Δεν υπάρχει ούτε αλήθεια ούτε εντιμότητα ούτε δύναμη ούτε καλοσύνη ούτε τίποτα που να μπορεί να γιατρέψει αυτή τη λύπη. Πρέπει να την αντέξουμε ως το τέλος και να μάθουμε κάτι απ’ αυτή. Μα ό, τι κι αν μάθουμε, δεν θα μας βοηθήσει την επόμενη φορά που μια παρόμοια λύπη θα έρθει να μας συντρίψει απροειδοποίητα.

Haruki Murakami- Νορβηγικό δάσος

Δεν έχει προλάβει να εξομαλύνει την ιδέα του θανάτου ή της ανυπαρξίας

Ζούμε με κάποιες οικείες ιδέες. Δυο ή τρεις. Συναντάμε τυχαία κόσμους και ανθρώπους, τους «στιλβώνουμε», τους αλλάζουμε. Χρειάζονται δέκα χρόνια για να σχηματίσουμε μια εντελώς προσωπική ιδέα - για την οποία θα μπορούμε να μιλήσουμε. Φυσικά, αυτό είναι κάπως αποθαρρυντικό. Μα ο άνθρωπος κερδίζει εδώ μια κάποια οικειότητα με το όμορφο πρόσωπο του κόσμου. Μέχρι τότε τον έβλεπε αντικριστά. Χρειάζεται τώρα να κάνει ένα βήμα στο πλάι για να δει και το προφίλ του. Ο νέος κοιτάζει τον κόσμο καταπρόσωπο. Δεν έχει προλάβει να εξομαλύνει την ιδέα του θανάτου ή της ανυπαρξίας της οποίας ωστόσο έχει αναμασήσει τη φρίκη. Κάτι τέτοιο μάλλον είναι τα νιάτα, τούτο το σκληρό τετ-α-τετ με το θάνατο, ο φυσιολογικός φόβος του ζώου που αγαπά τον ήλιο. Αντίθετα με όσα λέγονται, ως προς αυτό τουλάχιστον, η νιότη δεν έχει ψευδαισθήσεις. Δεν είχε το χρόνο ούτε την ευλάβεια να τις δημιουργήσει.

Albert Camus-Οι γάμοι